Engelli Personelin Yükselmesi ve Ünvan Değişimi

Görevde yükselme ve ünvan değişikliğine ilişkin uygulamalar kapsamında yapılacak sınavlara engelli personelin de girebilmesine imkan sağlanması konusunda gerekli tedbirlerin kurumlar tarafından alınması zorunlu olmasına rağmen, uygulamada adeta engelli personelin görevde yükselme ve ünvan değişikliğinin engellendiği durumları da sıklıkla görmekteyiz.

 

Kamu kurum ve kuruluşlarının personeli, görevde yükselme ve ünvan değişikliği uygulamalarıyla müdür ve daha alt kadrolara atanabilmektedirler. Ancak, işe alınmalarında merkezi seçme sınavları ve yerleştirmeleri farklı usullere bağlanmış olan engelliler ile işe girdikten sonra engelli hale gelen personele görevde yükselme ve ünvan değiştirme konusunda farklı düzenlemeler getirilmemiştir. Bu durum ise, engellilerin üst görevlere atanmasını daha da zor hale getirmektedir.
 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, kadrolu memur sayılarının %3 oranında engelli memur çalıştırma konusunda kurumları zorunlu tutarken; engelliler için sınavların, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engel grupları ve eğitim durumları itibarıyla merkezi olarak yapılacağını belirtmiş; engellilerin memurluğa alınmasına ilişkin hususlar ile eğitim durumları ve engel grupları dikkate alınarak kura usulü ile yapılacak yerleştirmelere ilişkin usul ve esasların ise yönetmelikle düzenleneceğini hükme bağlamıştır.

Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan memurların görevde yükselme ve ünvan değişikliklerine ilişki hususlar “Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme Ve Ünvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmelik” ile belirlenmiştir.

 

Engelli personel için farklı bir düzenleme içermeyen bu yönetmelikte sadece; “Kurumlar, gerekli şartları taşıyan ve atama yapılacak görevi yapabilecek durumda bulunan engellilerin eğitimleri ile sınavlarının yapılabilmesi için gerekli tedbirleri alırlar.” ifadesine yer verilmiştir.

 

Görevde yükselme ve ünvan değişikliğine ilişkin düzenlemelerin bu şekilde olmasından dolayı, yapılacak sınavların şekli ve yeri gibi birçok hususta kurumlar tarafından farklı uygulamalara gidilebilmektedir. Engellilerin özel durumlarının dikkate alınmadığı sınavların yapılması ise bu personelin görevde yükselme ve ünvan değiştirme imkanını büyük ölçüde sınırlamaktadır.

 

Öyle ki; engellileri her türlü engel, ihmal ve dışlamaya karşı toplumsal hayata ayrımcılığa uğramadan ve etkin biçimde katılmalarını sağlamak amacıyla kurulmuş olan kurumların dahi görevde yükselme ve unvan değişikliğine ilişkin düzenleme ve uygulamalarının engellilere yönelik olmadığı düşünülere yönelik olmadığını görmekteyiz.

657 sayılı Kanun ile görevde yükselme ve ünvan değişikliğine ilişkin genel yönetmelikte, görevde yükselme ve ünvan değişikliği uygulamalarının engelliler için farklı belirlenmesini engelleyen herhangi bir hüküm yer alamamaktadır.

 

Bu nedenle, herhangi bir düzenlemeye ihtiyaç olmadan, engelli memurların görevde yükselme ve ünvan değişikliği konusunda kurumlar tarafından farklı uygulamalara gidilmesi mümkün olabilir.

 

Ancak, kurumlar arasındaki uygulama birliğinin sağlanması bakımından, kurumların görevde yükselme ve ünvan değişikliği sınavı açacağı kadrolardan, ilgili kurumlarda aynı ünvanda çalışan personelin sayısal oranına göre engelliler için kontenjan ayrılmasına ve bu personelin sınavlarının engel durumları da göz önünde bulundurularak farklı şekillerde yapılmasına imkan verecek genel ya da kurumsal düzenlemeler yapılması gerektiğini düşünmekteyiz.